SSD disk optimize - Debian 9

Bir süredir Debian 9 kullanmaya başladım, birazda mecbur kaldım, zira Opera 50 sürümünden sonra artık 8 'e destek vermeyecekmiş, 9 la yoluna devam edecekmiş, tabi yeni dağıtım demek yeni ayarlar demek.

Birde Kde yerine bu sürümde daha hafif bir masaüstü ortamı denemek istedim, favorim aslında Lumina-Desktop ama 1.4.0 sürümün Debian 9 da bazı sıkıntıları var, kurması da zor kaynak dosyalardan derleyerek kuruluyor, o yüzden başka hafif seçeneklere baktım ve LXQT de karar kıldım.
QT olması iyi, zaten çoğunca Kde paketlerini kullanıyorum.
Anlaşılan LXQT de beta düzeyinde 0.11 sürümünde ama ihtiyaçları karşılama konusunda hiç bir sıkıntısı yok, her şey gayet yerinde.
LXQT ile devam edeceğim.

Gelelim yeni ayarlara =)
Linux dünyasının yeni ayarlar olayı hiç bitmez =)

SSD (Solid State Drive) bir diskiniz varsa, diskinizde fazlalıklar istemeyebilirsiniz, bazı tmp, log gibi dizinleri her açılışta tazelenmesini isteyebilirsiniz.

Tabi önemli gördüğünüz dizinleri eklemeyebilirsiniz, burada bahsedilen ayarları geri almayı bilmiyorsanız bu ayarları hiç yapmayınız(!)
Ayrıca bu tip ayarlar neticesinde sisteminiz de hatalar da olabilir,
DİKKATLİ OLUNUZ!

Kısaca burada ki ayarlar Debian 9 + LXQT + Samsung SSD 750 EVO 250GB SSD disk üzerinde yapılmıştır.

# smartctl -i /dev/sda
smartctl 6.6 2016-05-31 r4324 [x86_64-linux-4.9.0-4-amd64] (local build)
Copyright (C) 2002-16, Bruce Allen, Christian Franke, www.smartmontools.org

=== START OF INFORMATION SECTION ===
Device Model:     Samsung SSD 750 EVO 250GB
Serial Number:    S33SNWAH935781H
LU WWN Device Id: 5 002538 d7039a825
Firmware Version: MAT01B6Q
User Capacity:    250.059.350.016 bytes [250 GB]
Sector Size:      512 bytes logical/physical
Rotation Rate:    Solid State Device
Form Factor:      2.5 inches
Device is:        Not in smartctl database [for details use: -P showall]
ATA Version is:   ACS-2, ATA8-ACS T13/1699-D revision 4c
SATA Version is:  SATA 3.1, 6.0 Gb/s (current: 1.5 Gb/s)
Local Time is:    Sun Feb 18 23:04:02 2018 +03
SMART support is: Available - device has SMART capability.
SMART support is: Enabled

Operasyon başlasın =)

1 - )
/tmp, /var/tmp, /var/log, /var/spool

Bu dizinlerin her açılışta sıfırlanması için fstab'a ekleyebilirsiniz.
/etc/fstab

none /tmp tmpfs defaults,noatime,mode=1777 0 0
none /var/tmp tmpfs defaults,noatime 0 0
none /var/log tmpfs defaults,noatime 0 0
none /var/spool tmpfs defaults,noatime 0 0

Sistemi yeniden başlatmak gerekir.

mount ile kontrol ediniz.

2 - )
SSD disklerde TRIM 'i etkinleştirmek için /etc/cron.weekly/fstrim_job 'a bu satırı ekleyin.
(Dosya yoksa yeniden oluşturun.)

#!/bin/sh
#
# To find which FS support trim, we check that DISC-MAX (discard max bytes)
# is greater than zero. Check discard_max_bytes documentation at
# https://www.kernel.org/doc/Documentation/block/queue-sysfs.txt
#
for fs in $(lsblk -o MOUNTPOINT,DISC-MAX,FSTYPE | grep -E '^/.* [1-9]+.* ' | awk
'{print $1}'); do
fstrim "$fs"
done

Sistemi yeniden başlatmak gerekir.

TRIM TEST :

# lsblk -o MOUNTPOINT,DISC-MAX,FSTYPE

Böyle bir satır gelirse TRIM ayarı olmamış demektir.
MOUNTPOINT DISC-MAX FSTYPE
/ 0B ext4

Olması gereken böyledir.
MOUNTPOINT DISC-MAX FSTYPE
/ 1G ext4

veya bu da olabilir.

lsblk -i -o NAME,MOUNTPOINT,DISC-MAX,FSTYPE,UUID
veya bu da olabilir.

# fstrim -v /

Çıktısı buna benzeyecektir.
/: 28 GiB (30020276224 bytes) trimmed

3 - )
Geldik en cıncık yere =)
Tarayıcıların varsayılan "cache" dizinini değiştireceğiz.

Önce Firefox
Adres satırına about:config yaz. Çıkan kutuyu onayla ve bu komutu yaz

browser.cache.disk.parent_directory

Boş çıkarsa ortaya sağ tık > Yeni > Dizgi > ilk kutuya bunu yapıştır.

browser.cache.disk.parent_directory

İkinci kutuya da bunu

/run/user/1000/firefox-cache

tamam deyin.

Ardından konsolda bunu döndürün.

$ mkdir -p /run/user/1000/firefox-cache

ve FF yi yeniden başlatın.
/run/user/1000/firefox-cache dizinini kontrol edin, içine dizin açılmış mı? dizin varsa işlem tamam.

Opera ve Chromium
Opera ve Chromium ayarları aynı sadece isimleri değişik, isterseniz komutları ona göre ayarlarsınız, ben Opera üstünden gideceğim.

/usr/share/applications/opera.desktop bu dizini root ile açınız, örn. Kwrite ile.

Bul
Exec=opera %U

Değiştir
Exec=opera --disk-cache-dir="/run/user/1000/opera-cache"

Ardından konsolda bunu döndür.

$ mkdir -p /run/user/1000/opera-cache

Aslında mkdir 'e çok gerekte yok gibi ama orijinal kaynakta verilmiş, /run/user/1000/ dizini zaten her açılışta yenilenen bir dizin ve yeni cache dizinlerimiz, tarayıcıyı açınca geliyorlar.

Tarayıcılar için yapılan bu ayarların güncellemeler ile silinmemesi için, autostart dosyasına bir betik ekleyeceğiz.
(Kde için ~.kde/Autostart olabilir)

#!/bin/bash
NEWDIR=/run/user/1000/opera-cache
mkdir -p "$NEWDIR" &
sleep 1
NEWDIR1=/run/user/1000/firefox-cache
mkdir -p "$NEWDIR1" &
sleep 1
#end

~/.config/autostart dizinine auto_browser_cache.sh diye kaydediyoruz.

Eski cache dizinlerini artık silebilirsiniz. 

$ rm -rf ~/.cache/opera/
$ rm -rf ~/.cache/mozilla/firefox/

4 - )

# apt-get install sysfsutils

sysfsutils kurulduktan sonra sysfs.conf dosyası oluşuyor, bu komutu döndürün.

# echo "block/sda/queue/scheduler = deadline" >> /etc/sysfs.conf

Restart atmak gerekir.
Kontrol için

$ for f in /sys/block/sda/queue/rotational; do printf "$f is "; cat $f; done

Komut sıfır şeklinde dönerse tamamdır.
/sys/block/sda/queue/rotational is 0

5 - )
Swap kullanıyorsanız /etc/sysctl.conf 'a bunları ekleyebilirsiniz.

vm.swappiness=1
vm.vfs_cache_pressure=25
vm.dirty_ratio = 50
vm.dirty_background_ratio = 3

Bitti.

Bu konuda bu ayarları kullanıyorum ve şimdilik hiç bir sıkıntıda olmadı, bir problemde görünmüyor.
Altaki kaynaklar da daha fazla detay ve bir takım testler de var.

Kolay gelsin.

Yararlandığım kaynaklar
* https://news.siduction.org/2014/10/revisting-an-article-on-how-to-set-up-solid-state-disks-with-linux/
* https://wiki.debian.org/SSDOptimization
* https://www.belug.de/howtos-using_trim_inside_virtual_machines.html